Bio-based, biologisch afbreekbaar en composteerbaar: wat is het verschil?

Bio-based, biologisch afbreekbaar en composteerbaar zijn woorden die meer en meer terugkomen in de verpakkingsindustrie. Allen hebben te maken met een slag die gemaakt wordt om verpakkingen milieuvriendelijker te maken. Maar wat betekenen deze woorden precies? Zijn bio-based en biologisch afbreekbaar hetzelfde ? Dat weet je aan het einde van dit korte blog!

(Spoiler: ze zijn niet hetzelfde.)

Bio-based verpakkingen

Bio-based zegt iets over het productieproces. Er worden bij de productie van het product hernieuwbare, natuurlijke grondstoffen gebruikt. Bio-based heeft dus te maken met de productie van een product, het begin van de keten. Voorbeelden hiervan zijn plastics (deels) gemaakt van bijvoorbeeld suikers of mais. Deze planten nemen op hun beurt weer CO2 op tijdens het groeien, waardoor de milieu-impact lager is dan bij de productie van kunststoffen vanuit synthetische grondstoffen. Bio-based producten zijn niet altijd biologisch afbreekbaar.

Voorbeelden van bio-based verpakkingen: palletfolie, afvalzakken, potgrondzakken en bepaalde pet-flessen en food verpakkingen (zoals snackbakjes van suikerriet).

Biologisch afbreekbare verpakkingen

Biologisch afbreekbaar zegt iets over de eindfase van een product. We spreken van een biologisch afbreekbaar product wanneer deze, door middel van schimmels en bacteriën, compleet afgebroken kan worden en er geen reststoffen overblijven. Dit proces kan jaren in beslag nemen. Toch worden ze beschouwd als duurzaam en hebben biologisch afbreekbare verpakkingen geen impact op verdere milieuvervuiling.

Voorbeelden van biologisch afbreekbare producten: hout, katoen en kurk zijn biologisch afbreekbare materialen. Tegenwoordig zijn er ook verpakkingsmaterialen zoals krullint die volledig biologisch afbreekbaar zijn. Ook houten bestek, roerstaafjes en amusebakjes vallen in deze categorie.

Composteerbare verpakkingen

Composteerbaar heeft, net als biologisch afbreekbaar, betrekking op de eindfase van een product. Het gaat om het afbreken van een product op een biologische manier. Er zitten 2 grote verschillen tussen composteerbaar en biologisch afbreekbaar:

• De tijdsduur waarin een verpakking kan worden afgebroken.
• De kwaliteit van het compost.

Bij biologisch afbreekbare producten zitten hier geen normen aan verbonden. Voor composteerbaar geldt dat moet worden voldaan aan de norm (NEN-EN 13432:2000). Deze norm geeft 4 criteria waaraan een composteerbare verpakkingen dient te voldoen:

1. Minstens 90% van het product breekt binnen 12 weken af tot deeltjes van maximaal 2mm
2. Binnen 6 maanden is het product volledig afgebroken tot organische stoffen zoals CO2 en mineralen
3. De normen voor schadelijke stoffen als zware metalen en fluor worden niet overschreden tijdens het composteren
4. Het product heeft geen schadelijke invloed op de kwaliteit van de compost.

Let op: deze normen worden bepaald aan de hand van industriële composteringsinstallaties, onder gunstige omstandigheden. De gegeven tijd van 12 weken geldt bijna nooit voor thuiscompost.

Voorbeelden van composteerbare producten: Suikerriet met biolaminaat, PLA en CPLA zijn industrieel composteerbaar. Steeds meer producten worden van deze materialen gemaakt, waaronder ook plastic zakken en coatings in bijvoorbeeld kartonnen bekers.

Composteerbare producten en afvalverwerking

Niet alle composteerbare verpakkingen mogen zomaar worden weggegooid in het GFT-afval. Enkel de zakken met het Kiemplantlogo of het OK-compostlogo mogen hierbij worden weggegooid. Professionele afvalverwerkers kunnen slecht composteerbare producten niet goed verwerken. Aangezien een foutje op het gebied van onjuiste afvalscheiding zo is gemaakt, vragen zij dan ook bijvoorbeeld om composteerbare borden gewoon bij het restafval te gooien.

De algehele milieu-impact van milieuvriendelijke materialen is zeer moeilijk te meten, aangezien deze per producent flink kan verschillen. Natuurlijk is het doel om zowel bio-based, biologisch afbreekbare, en composteerbare producten ten alle tijden minder belastend voor het milieu te laten zijn dan de reguliere foam, plastic of andere kunststof verpakkingen.

Helaas zien we het in de praktijk nog vaak gebeuren dat producenten zeggen dat verpakkingen zijn gemaakt van bio-based of biologisch afbreekbare materialen, terwijl dat niet zo is. Dit fenomeen staat ook bekend als greenwashing en heeft een averechts effect op daadwerkelijke verduurzaming.

Samengevat

Bio-based heeft betrekking op het productieproces, waar hernieuwbare grondstoffen worden gebruikt voor de productie van een product.

Biologisch afbreekbaar zegt iets over de eindfase van een product en geeft aan dat het product na verloop van tijd volledig af zal breken in de natuur.

Composteerbaar is bijna hetzelfde als biologisch afbreekbaar, met als belangrijke verschillen dat composteerbaar een vastgesteld tijdslimiet heeft om af te breken en geen afbreuk mag doen aan de kwaliteit van de compost.

Heeft u vragen over verpakkingen en welke impact deze hebben op het milieu? Deze kunt u ten alle tijden per e-mail, whats-app of telefoon stellen.